Kürtlerin Eski Dini Zerdüştlük... Tek Tanrı' dan Tanrılar Piramidine Yolculuk

Kuran' ın tebliğinden önce; Kürtlerin ve Perslerin dini: Mecusi/Zerdüştük idi. Zerdüştlük; dinler tarihçileri tarafından dünya'nın en eski tek tanrılı ve vahye dayalı dini kabul edilir. Tanrısı, kutsal kitabı ve peygamberi vardır. Kutsal kitaplarının adı "Avesta", Peygamberi  "Zerdüşt" ve Tanrısı "Ahura Mazda" dır. Kelime anlamı;  aklın Tanrısı veya bilgeliğin hakimidir.

Mecusilik' te/Zerdüştlük' te "ateş" önemli bir simge olduğundan daha çok ateşperest olarak da bilinirler ve çoğu insan Mecusilerin ateşe taptığını düşünür fakat Mecusiler ateşe tapmazlar  Ateş onlar için sadece kıble veya simgedir diyebiliriz.

Zerdüşt’ün tebliğ ettiği, monoteist (tek tanrılı) bir  inanç ve düşünce sistemine sahip ilk dönem Mecûsîliği Hint-İran temellidir. Zerdüştlüğün bu ilk döneminde gizli bir tek tanrıcılık ve yaşamda ikilik hakimdi. Zerdüştlüğün temelinde iyilik ve kötülüğün savaşı yatar. Dünya iyiliğin ve kötülüğün savaş alanıdır. İyilikler; her şeyin yaratıcısı ve tek hakimi kudretli Ahura Mazda ve onun yarattığı tanrı ve ruhlar tarafından temsil edilirken  kötülük; şeytani  ruh/güç/ilke Ehrimen ve onun ordusu olan iblisler tarafından temsil edilir. Zerdüştülüğe göre  her inananın iyilik için savaşması gerekir. 

Elimizdeki mevcut Mecûsî dinî metinlerinde tanrı inancı açısından tek tanrıcılıktan çok tanrıcılığa kadar kadar farklı inanç özellikleri yer almaktadır fakat Avestaların içinde yer alan vahyin özü olarak kabul edilen Gatalar bölümünde diğer bir ifadeyle erken dönem Mecûsîliğinde Tek Tanrıcılık dikkati çekmektedir. Peygamber Zerdüşt başlangıçtan beri var olan bir tek üstün gücün, Ahura Mazda’nın varlığını savunmuştur. Ahura Mazda her şeyi bilen, mutlak iyi ve âdil olan tek tanrıydı. Bu düşüncesiyle Zerdüşt yaşadığı dönemde İran’da yaygın olan çok tanrıcılığı reddetmiş ve inanç sisteminde onlara yer vermemiştir fakat Avesta' nın diğer bölümlerine baktığımızda her şeyi bilen ve gören her şeye kadir Ahura Mazda' nın tanrılar yarattığını ve bu tanrıların kötülük ile savaşta Ahura Mazda' nın yanında iyilik safında iblislere karşı savaştığını görüyoruz.

Zerdüşt Kutsal metinlerine baktığımız zaman bir yanda Tek Tanrı Ahura Mazda hemen dikkati çekmektedir; Örneğin Avesta' nın Yesna bölümün 31/8. parçasına bakalım. Zerdüşt Ahura Mazda' ya dua etmektedir.

"Ey Ahura Mazda, sana gönül gözü ile baktığım zaman düşüncemin kuvveti ile anladım ki ilk sensin, son sensin, temiz huyun babası sensin, doğruluğu yaratan sendin, dünya işlerinin adaletli yargıcı sensin."

Khorda Avestanın 1. bölümünde şu dua yer almaktadır;

"Ya Rab, Bütün günahlara tövbe ederim ve dünya da düşündüğüm, söylediğim, yaptığım veya benim vasıtamla meydana gelen veya benden kaynaklanan tüm kötü düşüncelerden kötü sözlerden ve kötü davranışlaran (tövbe ederim) ve vazgeçerim."

Görüleceği üzere; Zerdüşt Peygamberin seslendiği tanrı aynı Allah gibi, Gök Tengri gibi kadiri mutlak, herseyini hakimi, evrenin yaratıcısı ve diriliş gününün hakimi tek Tanrı Ahura Mazda' dır.

Zerdüştülüğün çokça tekrarlanan bir ilkesi vardır ve Zerdüştlüğün özü budur; "iyi iş, iyi düşünce, iyi eylem" çünkü Zerdüştlükte Tanrı Ahura Mazda tüm iyiliklerin kaynağı iken dünya da meydana gelen kötülüklerin kaynağı, Ehrimen olarak da bilinen Angra Mainyu da denilen  dünyanın sonunda kaybedip cehenneme gidecek olan kötü ruhtur. (Ehrimene tanrı diyenler de mevcuttur)

Kutsal Metin Avesta' ya göre insan öldüğünde iyilikleri ve kötülükleri tartılacak, iyilikleri ağır basan cennete, kutsal yasaya uymayan ve kötü iş, kötü eylem ve kötü düşünce sahipleri cehenneme gidecektir. Dünya sona erdiğinde: iyiliğin tarafı Ahura Mazda ve onun yarattığı tanrılar, Ehrimen' e ve iblislere galip gelecek, onları cehenneme sonsuza kadar kapatacaktır. Böylece her seyi yaratan Ahura Mazda diriliş gününün de tek sahibi olacaktır.

Avestalarda: vahiy kabul edilen Gata' larda Tek Tanrıya vurgu yapan metinler açıktır fakat Avestalar' ın diğer bölümleri Ahura Mazda' nın yarattığı ve kendisine  ibadet edilen ikincil tanrılara övgülerle doludur. (Eski Türklerin bir yandan Tanrı tektir o da Gök Tanrı' dır  deyip diğer Tanrılara da secde edip onlardan yardım istemesi gibi veya Cahiliye Araplarının evrenin  hakimi Allah' ı kabul edip, putların temsil ettiği tanrı ve tanrıçalara secde edip onlardan yardım istemesi gibi) 

 Örnek olarak bir metni aşağı yazıyorum.

Avstanın- Wartharan Yasht ismli bölümünde şu metin yer alır;

"Ahura Mazda (Aklın tanrısı/Bilgeliğin efendisi) tarafından yaratılan Verethraghna' ya kurban veriyoruz. Zerdüşt, Ahura Mazda' ya sordu: "Ahura Mazda, en lütufkar ruh, maddi dünyanın yaratıcısı, sen kutsal olan;' Göksel tanrıların en silahlısı,zırhlısı kimdir?

Ahura Mazda yanıtladı; Bu, ben tarafından yaratılan Verethraghnadır, ey Zerdüşt"

Yukarıda göreceğiniz örnek Ahura Mazda tarafından sonradan yaratılan ve Ahura Mazda' nın ona da kurban kesilip itaat edilmesini istediği tanrılardan sadece biridir.

Özetle; Kürtlerin, İslamdan önceki dinleri olan Zerdüştlük' te evrenin ve diriliş gününün hakimi, kadiri mutlak, her şeyi bilen, gören ve tevbeleri kabul eden Tek Tanrılı din, zamanla en üstte Ahura Mazda' nın bulunduğu bir tanrılar piramidine dönüşmüştür. Diğer Tanrılara saygı gösterilse de hiçbiri Ahura Mazda ölçeğinde olmamıştır. 

Tektanrılı dinler zamanla dinin en etkili sömürü aracı olduğunun fark edilmesi ile çok tanrılı dinlere dönüşmeye başlamıştır, Tek tanrının olduğu ve onun kullarına şah damarından daha yakın olduğu bir sistemde ne ruhban sınıfı olur ne tanrılar piramidi, böylece tek rab (efendi) olarak tek tanrının kabul edildiği bir sistemde kitleleri sömürmek zorlaşır, bu yüzden dinler zamanla yozlaştırılmış, kutsal kitaplar tahrif edilmiş/çarpıtılmıştır. Allah/Tek Tanrı tarafından hükmünde ortağı olmadığını yani tevhid inancını vurgulayan ilahi kelamlar nebiler aracılığı ile insanlara tebliğ edilmiş ve hatırlatılmıştır. Kutsal kitapların tanrının varlığını ispat gibi bir gayesi hiç olmamıştır zira yeryüzünde ilahi güce inanmayan kimse olmaz, bu yüzden kutsal kitaplar tek ilahın ortağı olmadığını insanlara hatırlatmak için indirilmiştir.

Ateistler ama hiçbir ilahi kudrete inanmıyor diyorsanız blogtaki "Gerçekten böyle mi" konu lu yazıma bakabilirsiniz. 

Kuran' dan önce; Türklerin, Arapların Tek Tanrı' dan çok tanrıcılığa giden yolculuğundan Kürtler' de  nasibini almış görünüyor.

Buraya kadar sabırla okuduğunuz için teşekkür ederim..

Yararlandığım kaynaklar

Zerüştlüğün Kutsal Metinleri Avestalar

Gönül Yorar- Yaratılış Mitolojileri

Diyanet- İslam Ansiklopedisi